Fotonik Bölümü Tercih Edilir Mi?

Üniversite sınavı maratonunun sonlarına yaklaşırken, birçok öğrenci “Hangi bölümü tercih etmeliyim?” sorusunu kendine soruyor. Klasik bölümlerin ötesinde, teknoloji ve bilimin kesişiminde yer alan fotonik bölümü, belki de birçok kişinin ilk kez duyduğu ama geleceğin dünyasında çokça adını duyacağımız bir alan. Peki, fotonik nedir? Türkiye’de fotonik eğitimi nasıldır? Ve bu bölüm size neler kazandırabilir?

Fotonik Nedir?

Fotonik, ışığın (fotonların) üretimi, kontrolü, iletimi ve algılanmasıyla ilgilenen çok disiplinli bir bilim dalıdır. Lazer teknolojileri, fiber optik haberleşme, güneş panelleri, sensörler, kuantum teknolojileri ve daha fazlası fotoniğin uygulama alanları arasındadır. Fizik, elektronik, optik, malzeme bilimi ve bilgisayar mühendisliği gibi birçok alanla iç içedir.

Türkiye’de Fotonik Bölümü

Şu an Türkiye'de lisans düzeyinde doğrudan “Fotonik” bölümü adıyla eğitim veren iki üniversite bulunuyor:

• Gazi Üniversitesi (Ankara)

• İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü – İYTE (İzmir)

Her iki üniversite de, fotonik alanında donanımlı laboratuvarlara ve yurt dışından gelen güçlü akademik kadrolara ev sahipliği yapıyor. Eğitim dili İngilizce olan bu programlarda, öğrencilere hem teorik hem de uygulamalı güçlü bir altyapı sunuluyor.

🎓 Gazi Üniversitesi Fotonik Bölümü

Gazi Üniversitesi, fotonik lisans programına birkaç yıl önce başladı ve 2025 yılında ilk mezunlarını vermeye hazırlanıyor. Bu yönüyle Türkiye’de fotonik eğitiminin öncülerinden biri olma özelliği taşıyor. Bölüm, lazerler, optoelektronik, görüntüleme sistemleri gibi uygulamalı konulara ağırlık veriyor.

🎓 İYTE Fotonik Bölümü

İYTE de bu alanda öncü kurumlardan biri. Araştırma odaklı yapısı sayesinde, özellikle yüksek lisans ve doktora düzeyinde fotonik projelerinde aktif rol alıyor. Yurt dışı bağlantıları ve bilimsel üretkenliğiyle öne çıkıyor.

Fotonik Mezunu Ne Yapar?

Fotonik mezunları, birçok farklı sektörde iş bulma şansına sahiptir. Özellikle:

• Savunma sanayii: ASELSAN, ROKETSAN, TÜBİTAK SAGE, HAVELSAN gibi kurumlarda lazer sistemleri, görüntüleme, hedef tespiti, optik haberleşme gibi alanlarda görev alabilirler.

• Telekomünikasyon: Fiber optik iletişim sistemleri ve optoelektronik donanımlar geliştirme.

• Sağlık teknolojileri: Medikal görüntüleme sistemleri, lazer cerrahisi gibi alanlar.

• Yenilenebilir enerji: Güneş panelleri ve optik enerji sistemleri.

• Akademi ve araştırma: Yurt içi ve yurt dışı üniversitelerde fotonik, optik, kuantum teknolojileri üzerine lisansüstü eğitim ve araştırma.

Fizik ve Fotonik: Aralarındaki Fark Ne?

Normal bir fizik bölümü mezunu da savunma, enerji ve teknoloji firmalarında çalışabilir. Ancak fotonik mezunları, özellikle ışık tabanlı teknolojiler konusunda derinleşmiş bilgiye sahip oldukları için, ilgili alanlarda daha odaklı ve doğrudan tercih edilebilir hale gelirler.

Kısacası fizik daha genel bir temel sunarken, fotonik uygulamalı, sektörle yakın ve teknoloji odaklı bir eğitim verir. Bu da mezuniyet sonrası yönünüzü belirlemenizde önemli bir avantaj sağlayabilir.

Dünyada Fotonik Nerede Duruyor?

Fotonik şu anda Avrupa, ABD ve Çin’de doğrudan stratejik sektörler arasında yer alıyor.Örneğin:

• Almanya, Fraunhofer Enstitüsü ile endüstriyel fotonik uygulamalarına öncülük ediyor.

• ABD, kuantum fotonik ve ultra hızlı lazer sistemlerinde dünya lideri konumunda.

• Çin, fotonik sensörler ve kuantum haberleşme konularında devasa yatırımlar yapıyor.

• Avrupa Birliği’nin Photonics21 adlı bir girişimi var; bu yapı 2030’a kadar fotonik odaklı sanayinin büyümesini planlıyor.

Puanı Düşük Gene De Yazılır mı?

Fotonik, ismi çok bilinen ya da herkesin ilk aklına gelen bir bölüm değil. Belki de tam da bu yüzden bazı şeyleri anlatmak kolay değil. Çünkü bazen bir şeyin değeri, onun ne kadar çok kişi tarafından bilindiğiyle değil, içinde ne kadar derinleşilebildiğiyle ölçülür.

Bu alan; ışığın fiziğini, davranışını, kontrolünü ve teknolojiye aktarımını öğrenmekle ilgilidir. Lazer sistemlerinden fiber optik haberleşmeye, görüntüleme teknolojilerinden kuantum sensörlere kadar birçok uygulamanın temelini oluşturur. Ancak tüm bunlar için yalnızca ilgi değil; sağlam bir fizik ve matematik temeli, soyut düşünme becerisi ve kararlılık gerekir. Bu bölümde herhangi bir konunun üzerinden “geçip gitmek” kolay değildir. Her şeyin derinliği vardır ve derinleştikçe yeni kapılar açılır.

Elbette bu durum herkesin ilgisini çekmeyebilir. Fotonik, “ne iş yapacağım?” sorusunun hızlı yanıtını vermeyebilir. Oysa bazı alanlar vardır ki, henüz çok net yollar çizilmemiştir. Bu tür alanlar, biraz daha dikkatli bakan, biraz daha geniş düşünen insanlar için tasarlanmış gibidir. Herkesin tercih etmediği bir yol, bazen daha çok alan sunar.

Bu nedenle fotonik, ismi az duyulmuş olsa da, kendi içinde ciddi bir gelecek taşır. Belki herkesin radarı bu bölüme dönük değildir. Belki tercih listelerinde adı çok geçmez. Ama bazı yollar sessiz başlar; orada yürüyenlerin profili farklıdır.

Fotonik eğitimi zorlayıcıdır. Kuramsal altyapı, laboratuvar pratiği ve teknolojiyle iç içe düşünme gerektirir. Çalışan, merak eden ve gerçekten emek veren öğrenciler bu alanda kendine yer açabilir. Genellikle bu bölümü seçen öğrenciler; öğrenmeye karşı sabırlı, kendi öğrenme hızına güvenen, kısa vadeli değil uzun vadeli düşünen profillerdir.Bu da aslında çok şey anlatır. Bazı bölümler size kalabalık yollar sunar; bazıları ise henüz asfaltı dökülmemiş, ama manzarası çok daha geniş yollar...

Dolayısıyla eğer bir öğrenci, sınavda iyi bir derece yaptıysa, ama puan düşük diye fotonik gibi bir bölümü hemen eleyip geçiyorsa, belki bir kez daha düşünmek faydalı olabilir. Çünkü bir bölümün puanı değil; sizin o bölüme nasıl yaklaştığınız, nasıl derinleştiğiniz ve o alanda nasıl bir iz bıraktığınız belirleyicidir.

Fotonik, ilk bakışta sessiz duran ama içeride derin fırsatlar barındıran bir alandır. Ve bazen, bu gibi alanlar, yalnızca gerçekten fark edecek gözler için görünür hale gelir.